Қаз
Мәтіндер
Хаггард Генри. Сүлеймен патшаның кеніші
Біздің кемемізге жаңадан келген жолаушылардың ішінде екі адам менің ерекше назарымды аударды. Мұның бірі жасы отыздар шамасындағы джентльмен еді. Мұндай алып денелі кісіні бұрын-соңды ұшыратқан емеспін. Піскен егін түстес сары шаш, қаба сақал, қыр мұрын, аялы тұңғиық көзді, бет пішіні аса келісті жан. Мен өмірімде мұндай сұлу адам көрген емеспін. Маған ол көне замандардағы даттарға ұқсас сияқты болды. Бұл, әрине, мен көне даттар туралы көп білем деген сөз емес, өмірімде көргенім өзімді он футқа алдап соққан осы заманғы жалғыз дат еді. Бір жерде ақ зұлыстарға ұқсас бір топ мырза бейнеленген сурет көргенім бар. Кеме басқышында тұрған алыпқа көзім түскенде, мен егер ол шашын өсіріңкіреп жіберсе, зор кеудесіне болат сауыт киіп, бір қолына айбалта, бір қолына мүйіз керней ұстаса, дәл жаңағы сурет үшін үлгі болуға жарар еді деп ойладым.
Сэр Генримен әңгімелесіп тұрған адам мүлде басқа кейіптегі жан еді. Мен бірден-ақ бұл теңіз офицері болар деп шамаладым. Неге екенін қайдам, теңіз офицерін қияннан танисыз. Мен олармен талай рет аңға да шықтым, атап айтайын, аса ержүрек әрі жұғымды адамдар, мұндай кісілер өмірде сирек кездеседі. Тек бір жаманы, шетінен боқтампаз келеді.
Осыдан біраз бұрын мен джентльмен дегеніміз кім деген сауал қойып ем. Енді соған жауап берейін. Джентльмен дегеніміз – Британ Корольдік флотының офицерлері (әрине, бірлі-жарым болса да, олардың ішінен де бұл атаққа татымайтындар ұшырасады). Меніңше, шетсіз, шексіз теңіз айдыны, тәңірінің өзінің шарапатты демі іспеттес самал жел жүректі желпіп, көңілді кірден тазартып, бұларды нағыз адам етіп қалыптастыратын тәрізді.
Әңгімемізге оралайық. Менің долбарым шындыққа айналды. Бұл кісі, расында да, теңіз офицері болып шықты. Ұлы мәртебелі тақсырдың флотында он жеті жыл бойы мінсіз адал қызмет атқарған соң, өзінің қалауынан тыс әрі күтпеген жерден капитан шенінде резервке шығуға мәжбүр болыпты. Королеваға қызмет еткен адамдардың көретін күні осы. Бойына білім мен тәжірибені әбден жинақтап, күші мен қабілеті кемеліне келген шақта оларды адамша өмір сүруге жетерлік қаражат-қаржысыз, ызғырық төккен бейтаныс әлемге лақтырып тастайды. Бәлки, олар бұл өмірге көндігіп те кетер; ал мен еркін аңшылық арқылы нан-суымды өз бетіммен тауып жегенді артық көрем.
Среди новых пассажиров на борту нашего парохода два человека сразу же привлекли мое внимание. Один из них был джентльмен лет тридцати. Я никогда не встречал человека такого богатырского сложения. У него были соломенного цвета волосы, густая борода, правильные черты лица и большие, глубоко сидящие серые глаза. В своей жизни я не видел более красивого человека, и он чем‑то напоминал мне древнего датчанина. Это, конечно, не значит, что я много знаю о древних датчанах; я знал только одного современного датчанина, который, кстати сказать, выставил меня на десять фунтов. Я вспомнил, что однажды где‑то видел картину, изображающую несколько таких господ, которые, мне кажется, очень похожи на белых зулусов. Смотря на этого человека, стоявшего у трапа, я подумал, что если бы он немного отрастил себе волосы, надел стальную кольчугу на свою могучую грудь, взял бы боевой топор и кубок из рога, то вполне смог бы позировать для этой картины.
Другой человек, который стоял, разговаривая с сэром Генри, был совсем другого типа. Я сейчас же подумал, что он морской офицер. Не знаю почему, но морского офицера сразу видно. Мне приходилось с ними ездить на охоту, и должен сказать, что они всегда оказывались необыкновенно храбрыми и симпатичными людьми, каких редко можно встретить. Одно в них плохо: уж очень они любят ругаться.
Несколько раньше я задал вопрос: что такое джентльмен? Теперь я на него отвечу: это офицер Британского Королевского флота, хотя, конечно, и среди них иногда встречаются исключения. Я думаю, что широкие морские просторы и свежие ветры, несущие дыхание господа бога, омывают их сердца и выдувают скверну из сознания, делая их настоящими людьми.
Но вернемся к рассказу. Я опять оказался прав. Действительно, этот человек был морским офицером. Безупречно прослужив во флоте ее величества семнадцать лет, неожиданно и вопреки его желанию он был зачислен в резерв с чином капитана. Вот что ожидает людей, которые служат королеве. В полном расцвете сил и способностей, когда они приобретают большой опыт и знания, их выбрасывают в холодный, неприветливый мир без средств к существованию. Возможно, что они примиряются с этим; что же касается меня, я все же предпочитаю зарабатывать на хлеб охотой.
Жабу
