Хаггард Генри. Сүлеймен патшаның кеніші
Қандай тыныш деген шақтардың өзінде жер бетінде әлдебір дыбыс, әлдебір қимыл болмай қоймайды, бұл дыбыстар құлаққа жетіп, анық танылып тұрмағанымен, толық тыныштықтың өткір жүзін қайырып жатады дер едім. Бірақ бұл жерге ешқандай дыбыс жетпейтін. Біз төбесін қар басқан асқар таудың терең қойнауында, жер астында жаттық. Жоғарыда, бізден әлденеше мың фут биікте салқын жел ақ қарды үйіріп тұр, бірақ оның үні біздің құлағымызға жетпейді. Ұзын үңгіртау іші мен қалың тас қабырға өлі тыныштыққа бөленген, анда-санда төбеден үзілген тамшы үні ғана естіліп тұрған Ажал Сарайының өзін бізден қиян алыста қалдырғандай. Тіпті сатырлаған күн күркірі, гүрсілдеген артиллерия үні тегіс қабаттаса жер-көкті жаңғырықтырса да, ештеңе сезбес едік. Біз жеті қат жер астына тірідей көмілген, әлемнен аласталған жандармыз.
Кенет мен өзіміздің басымыздағы халдің соншалық оғаштығын бар жүрегіммен сезінгендей болдым. Шалқыған байлықтың ортасында отырмыз. Біздің иелігіміздегі қазына тұтас бір мемлекеттің ұлттық қарызын өтеуге немесе броньді кемелерден құралған тұтас бір флотилия жасап шығуға молынан жетеді. Алайда бұл ғаламат көп байлықты біз осы арадан құтылуға себі тиер иненің жасуындай ғана үміт сәулесіне ойланбастан садақа етер едік. Сөз жоқ, көп ұзамай-ақ біз бар қазынаны бір жапырақ нанға, немесе бір ұрттам суға сөз қайтармастан айырбастар едік. Ақыр аяғында осы қол жетпес қазынаны қасіретімізден құтылу жолында құрбандыққа шалар едік. Шынында да, өмір бойы бейнеттеніп жиған байлық соңғы сағаты соққан кезде кімге опа берген, кімге пана болған; көк тиындық құны бар ма оның?
На поверхности земли всегда есть какие‑нибудь звуки и движение, и хотя сами они могут быть неощутимыми, но они, безусловно, притупляют острое лезвие полной тишины. Но сюда не проникал ни единый звук. Мы были погребены в недрах горной вершины, увенчанной снегом. Там, высоко, за тысячи футов от нас, свежий ветер взметал вихри белого снега, но шум его не долетал до нас. Длинный туннель и каменная стена в пять футов толщиной отделяли нас даже от ужасного Чертога Смерти, а ведь мертвые не шумят. Даже грохот всей земной и небесной артиллерии не достиг бы наших ушей. Мы были заживо погребены, и наша гробница была отрезана от всего мира.
Вдруг я остро почувствовал всю иронию нашего положения. Нас окружали несметные сокровища, которых хватило бы, чтобы оплатить национальный долг или построить флотилию броненосцев, и, однако, мы с радостью отдали бы все эти сокровища за самую слабую надежду вырваться отсюда. Вскоре же мы, без сомнения, будем рады отдать их за крохотный кусочек пищи или чашку воды, а потом даже за то, чтобы нашим страданиям пришел поскорее конец. Действительно, богатство, накоплению которого люди часто посвящают жизнь, теряет всю свою цену, когда приходит последний час.